پيدايش استخر به ۵۰۰۰ سال پيش در زمان يونانيان باستان و رومي‌ها مي‌رسد و با ظهور استخر تغييرات زيادي در كيفيت سطح زندگي انسان‌ها رخ داد.
به موجب بالا رفتن ثروت و همچنين افزايش كيفيت زندگي، سازههاي جديد و زيبايي مثل استخر روي كار آمدند.
امروزه با پيشرفت تكنولوژي و فناوري ما شاهد انواع استخر هستيم.
انواع استخر را از نظر كاربري مي‌توان به صورت زير دسته‌بندي نمود:
- استخر روباز
- استخر سرپوشيده
- استخر خانگي
- استخر عمومي
- استخر غواصي
- استخر مسابقات يا قهرماني
- ساير استخرهاي مسابقه
- استخر بي‌پايان يا بي‌نهايت
- استخر بادي
- استخر درماني
- استخر اقيانوسي
- استخر انعكاسي
- استخر كف متحرك
در ادامه هر يك را توضيح خواهيم داد.
استخر روباز
از انواع استخر، استخر روباز است. اين‌گونه استخرها براي فصول تابستان و منطقه‌هاي گرمسيري و يا باغ‌ها بسيار مناسب هستند.
استخر سرپوشيده
در داخل ساختمان، زير سقف و اطراف آن ديوار كشيده شده است. اغلب اين استخرها براي شنا در زمستان ساخته مي‌شوند.
استخر خانگي
اين استخرها در ابعاد بين ۶/۱×۱۲/۲ الي ۷/۳×۳/۷ متر در حال تغيير است كه بيشتر در يك باغ، داخل ساختمان و يا در زير زمين ساخته مي‌شوند.
استخر عمومي
زير مجموعه‌ي مراكز ورزشي هستند كه اندازه، ظاهر و عمق متفاوتي دارند.
استخر غواصي
بسيار گران قيمت هستند كه نوعي استخر تمريني به شمار مي‌آيند.
استخر غواصي براساس قوانين شنا و اصول ايمني از جمله اندازه آن، عمق آب و ميزان فاصله جايگاه ساخته مي‌شوند.
استخر مسابقات يا قهرماني
به طول ۲۵ يا ۵۰ متر عمق و حداقل ۸ خط راه جداگانه دارند و بيشتر به شكل مستطيلي ساخته مي‌شوند.
استخرهاي قهرماني نياز به گرمايش، نور‌پردازي خوب، بلوك‌هاي شروع، صفحه نمايش نتايج و تايمر الكترونيكي دارند كه هم به صورت روباز و يا سرپوشيده ساخته مي‌شوند.
ساير استخرهاي مسابقه
ساير استخرهاي مسابقه از قبيل شناي المپيك و شيرجه است كه كوچك‌تر مي‌باشند و با فاصله از استخر اصلي ساخته مي‌شوند.
بدون اينكه شناگران مشكلي براي ساير شناگران در محل اصلي به وجود بيايد.
استخر بي‌پايان يا بي‌نهايت
حوضچه‌هايي هستند كه به صورت طبيعي يا مصنوعي، توسط انسان مانند آبگير طبيعي ساخته مي‌شوند.
اين استخرهاي مصنوعي در هتل‌ها بيشتر كاربرد دارد كه بسيار گران قيمت مي‌باشند.
استخر بادي
به استخرهايي گفته مي‌شوند كه قابل حمل هستند، نام ديگر آن‌ها استخر كودك مي‌باشد.
اين استخر براحتي پر و تخليه مي‌شود و در هر مكاني كه دوست داشته باشيد، مي‌توانيد آن‌ها را قرار دهيد.
نكته مهم در خصوص استخر بادي اين است كه پس از هر بار استفاده بايد آب آن را خوب تخليه نماييد.
استخر درماني
استخر درماني اعم از استفاده از فوايد درماني آب در حالت گرم و سرد توسط استخر آب گرم يا جكوزي، سونا در حالت خشك و بخار، حوضچه‌هاي آب سرد و آب گرم طبيعي مي‌باشد..
استخر اقيانوسي
يكي از انواع استخر، استخر اقيانوسي است.
استخري سنگي شكل كه در شهرهاي ساحلي اقيانوس و دريا، با حركت آرام جريان آب دريا و به واسطه جزر و مد به وجود مي‌آيند.
استخر انعكاسي
اين استخر عمق كمي دارد و براي نشان دان و منعكس كردن سازه و محيط پيرامون آن با نور‌پردازي مناسب براي اهداف زيباساز‌ي به كار مي‌رود.
استخر كف متحرك
اين استخر داراي كفي با قابليت تنظيم و تغيير ارتفاع به وسيله فشاردادن يك دكمه تبديل به يك استخر چند منظوره مي‌باشد.
با ساختن كف متحرك براي استخر علاوه بر داشتن يك استخر زيبا و لوكس مي‌توان محلي براي پارك كردن ماشين يا سكوي رقص و سرگرمي و يا يك استخر با كاربردهاي متفاوت يكي براي بزرگسالان يكي براي كودكان داشت.
همچنين قابليت ايمني بالايي دارد و هنگامي كه سطح استخر و اطراف آن تحت كنترل نيست، با بالا آمدن كف متحرك با كف فضاي پاسيو هم‌سطح شده و ايمني شما را تامين مي‌كند.
انواع استخر از نظر موقعيت
دو گروه طبقه‌بندي انواع استخر از نظر موقعيت مكاني:
۱) استخر روكار: ارزان‌ترين و ساده‌ترين نوع استخر است كه معمولا از پيش‌ساخته شده است و از جنس كامپوزيت‌هاي فايبرگلاس، وبنيل به كار رفته شده است.
۲) استخر توكار: يا زير زميني كه مي‌توان در هر اندازه‌اي و هر شكلي ساخته شود.
انواع استخر از لحاظ نحوه اجرا
استخر پيش ساخته، قابل حمل و قابل اجرا در محل با طراحي زيبا و جذاب و انتخاب رنگ دلخواه، اندازه، شكل مناسب.
همچنين انتخاب نوع سنگ و موزائيك شيشه‌اي براي آن، بسيار خوشايند مي‌باشند.
انواع استخر با توجه به مصالح سازه‌اي
نحوه طراحي و ساخت استخرها بسته به نوع مصالح با هم متفاوت هستند.
ولي در لوله‌كشي و سيستم‌هاي فيلترينگ تفاوت چنداني ندارند، تفاوت عمده‌ي آن‌ها در روش ساخت حوضچه‌ها مي‌باشد.
دسته‌بندي انواع استخر با توجه به مصالح سازه‌اي عبارتند از:
- استخر فايبرگلاس
- استخر وينيل
- استخر گانيتي
- استخر بتني
- استخر چوبي
- استخر شيشه‌اي
- استخر معلق
در ادامه انواع استخر را توضيح خواهيم داد.
استخر فايبرگلاس
با پوشش كامپوزيت كه از مواد پليمري و الياف شيشه مي‌باشد.
پلاستيك تقويت‌شده فايبر گلاس بسته به توضيحات موردنياز، مانند حوضچه قالب‌بندي مي‌شود.
يك گودال حفاري مي‌شود و سپس لوله كشي‌ها صورت مي‌گيرد، استخر در داخل گودال قرار داده مي‌شود و از ماسه براي پر كردن استفاده مي‌شود و سپس استخر از آب پر مي‌شود.
شكلي جذاب، نياز به نگهداري كم، سرعت نصب بالا، عدم نياز به پوشش، مدت زمان طولاني، قابليت نگهداري با سيستم‌هاي نمكي، عدم نياز به تعويض بعد از يك مدت زمان مشخص، امكان نصب پله و قابليت نصب تجهيزات و امكانات بدون هيچ محدوديتي از مزيت استخرهاي فايبر گلاس مي‌باشد.
شكل، اندازه و عمق اين نوع استخر قابل تغيير و سفارش نخواهد بود كه از معايب فايبر گلاس به شمار ميآيد.
استخر وينيل
داراي چارچوب فلزي، پلاستيكي و چوبي است كه بعد از حفر گودال داخل زمين نصب مي‌گردد.
مثل استخرهاي فايبرگلاس، كف حفره با پركننده شن و ماسه يك سطح مي‌شود و ديوارها با وينيل آب‌بندي مي‌شوند.
اين استخرها خيلي ارزان قيمت هستند، ولي از استحكام و دوام كمي برخوردار مي‌باشند. هر ۱۰ سال يك‌بار نياز به عوض شدن دارند.
استخر گانيتي
زماني كه حفره‌اي براي نصب استخر حفاري و لوله كشي مي‌شود، شبكه‌اي از ميلگرد با پوشش سنگيني از كانيت، كه تركيبي از سيمان و ماسه است، استفاده مي‌شود.
اين مخلوط پس از سفت شدن به يك ديوار محكم تبديل مي‌شود.
براي ساخت استخر گانيتي از گچ، رنگ بتني، كاشي و يا فايبر گلاس استفاده مي‌شود.
استخر بتني
مانند استخرهاي گانيت مي‌باشند، اما به جاي پاشيدن گانيت، بتن داخل قالب استخر چوبي كم كم ريخته مي‌شود.
زماني كه بتن تنظيم شد، قالب چوبي برداشته مي‌شود.
روش ديگر براي ساخت ديواره‌ها از بلوك‌هاي بتني استفاده مي‌كنند.
اين روش در مقايسه با گانيت بسيار پيشرفته‌تر است،.
از مزيت‌هاي استخر بتني اندازه، شكل و عمق قابل برنامهريزي و سفارش آنهاست.
همچنين مانند فايبر گلاس بسيار مستحكم هستند.
از معايب اين استخر مي‌توان به قيمت بالاي آن، صرفه زياد زمان، نياز به تميز كردن مداوم، پايين بودن طول عمر و … اشاره كرد.
استخر چوبي
در گذشته از اين نوع استخر زياد استفاده مي‌شد.
انواع مقاوم چوب در ساخت آن بكار مي‌رود. اكنون چوب بيشتر در سطح پيرامون كاسه استخر استفاده مي‌شود.
استخر شيشه‌اي
ديواره‌هاي استخر را از شيشه و يا اكريليك مي‌توان ساخت.
عوامل مختلفي براي شفافيت در استخر شامل نياز به وجود پنجره‌هاي زير آب يا ديوارشيشهاي براي آموزش شنا، انتقال نور و يا انعكاس آن به قسمت‌هاي ديگر ساختمان تا جذابيت ديدني و آرامش‌بخشي كه در اثر برخورد با شيشه وجود دارد.
استخرهاي شيشه‌اي از مدرنترين استخرها هستند كه از چند لايه شيشه تشكيل شده‌اند تا در صورت شكسته شدن يك لايه، لايه‌هاي ديگر براي نگه داشتن پنل و استحكام در مقابل هيدرواستاتيك وجود داشته باشند.
استخر معلق
نوعي متمايزي از استخر شيشه‌اي است كه داراي بناي سبكي است كه در فضاهاي كوچك و ساختمان‌هايي با سقف‌هاي بلند كاربرد دارد.